Trage Tocht Kwintelooijen – Wandelen over een oude tabaksplantage

Zelden wandel ik op de zondagmiddag, en na vandaag weet ik weer waarom. De grote parkeerplaats bij Kwintelooijen stond propvol met auto’s, drommen mensen, kinderwagens en mountainbikers. Wandelen is hot en mensen willen nu in coronatijd naar buiten. Iets verder op de route keert de rust terug, op landgoed Prattenburg en Tabaksplantage Willem III. Het uitzicht daar is fantastisch met op de achtergrond de Nederrijn en de runderen die op de open vlakte grazen. Het is een prachtige Trage Tocht met wonderschone bomenlanen, verrassende paadjes door het bos, uitgestrekte heidevelden en mooie paden op rand van bos en akker. Daarbij cultuurhistorische interessante plekken maakten deze tocht ondanks de drukte een hele mooie.

In 1950 begon men met de ontzanding van het gebied van Kwint en Looijen. De naam ‘Kwintelooijen’ is dan ook afgeleid van deze families die samen een twee onder één kap woning hadden aan de Oude Veensegrindweg. Het doel van de ontzanding was zand winnen voor de aanleg van snelwegen en stadswijken.

Prattenburg is een landgoed en buitenplaats op de Utrechtse Heuvelrug in de gemeente Rhenen. Het landgoed meet ruim 430 hectare, grotendeels bestaande uit bos. Op het landgoed staat een in 1887 gebouwd huis met kasteelachtig uiterlijk omgeven door een tuin in de landschapsstijl. Het is sinds 1694 in het bezit van de familie Van Asch van Wijck. Het is een uniek bos, met heel veel variatie in bomen, een heidegebied en prachtige lanen. In het jaar 1502 wordt voor het eerst op geschrift melding gemaakt van Prattenburg. Vanaf die periode is het landgoed in handen geweest van verschillende families. Sinds het jaar 1964 kwam Landgoed Prattenburg in eigenaarschap van de familie Van Wijck. Zij zijn tot op de dag van vandaag nog steeds de eigenaren.

De Remmerdense Heide is een bos- en heidegebied bij Remmerden tussen Elst en Rhenen. De heide aan de Utrechtse Straatweg grenst aan de Plantage Willem III. De Remmerdense Heide bestaat voornamelijk uit struikheide en vliegdennen. In het heidegebied komt een grote populatie zandhagedissen voor. Grazende galloways, koniks en damherten grazen er en houden de heide open. Het is genoemd naar de buurtschap Remmerden. Het hoogste punt van de Remmerdense Heide biedt uitzicht op het dal van de Nederrijn.

Plantage Willem III is een glooiend gebied bij Elst op de zuidwestflank van de Utrechtse Heuvelrug. Een van de sneeuwsmeltwaterdalen uit de laatste ijstijd werd door de provincie Utrecht aangemerkt als een aardkundig monument om de herkenbaarheid te behouden. Het smeltwaterdal werd door de heide-uitbreiding in 2011 weer zichtbaar gemaakt.

In 1853 werd op de warme zuidhelling van de Heuvelrug tabaksplantage Plantage Willem III gesticht door de familie Ruys. Het landschap aan de voet van de Heuvelrug werd tot de twintigste eeuw bepaald door de tabaksteelt. Op meerdere plekken op de zuidflank van de Utrechtse Heuvelrug staan nog de karakteristieke schuren waarin de tabaksbladeren gedroogd werden. Begin 1900 werd de tabaksteelt minder rendabel door ziekte als het mozaïekvirus in het gewas en aanvoer van tabak uit het buitenland. Bovendien was de grove Nederlandse tabak vooral geschikt voor pijptabak. Door de toenemende populariteit van de sigaar daalde ook de vraag naar pijptabak. Nadat een aantal jaren fruit was geteeld kwam de plantage in handen van een cultuurmaatschappij en een gewasveredelingsbedrijf. In mei 1995 werd de Plantage Willem III aangekocht door Het Utrechts Landschap.

Een grafheuvel is een heuvel uit de prehistorie die werd gebruikt als begraafplaats. De heuvels werden opgeworpen over menselijke resten in een kuil, boomkist, hunebed, steenkist, grafkist, urn, tombe of grafkamer. Grafheuvels komen voor in diverse afmetingen en werden gemaakt van verschillende materialen, afhankelijk van de periode en het gebied. Ook de maatschappelijke positie van de overledene bepaalde het type grafheuvel. De grafheuvel werd gebruikt voor het begraven van een persoon of meerdere overledenen van de gemeenschap. Vaak werd de grafheuvel daarna ook nog gebruikt voor het begraven van resten van later overleden mensen. Deze personen werden in de bestaande grafheuvel begraven, waarbij de grafheuvel soms werd verhoogd. Bij Rhenen liggen meerdere grafheuvels vergezeld van een naambord, op de route van Trage Tocht Kwintelooijen.

Het gebied Stadsbossen is heuvelachtig en rijk aan verschillende loof- en naaldbossen. Het bos- en natuurgebied is onderdeel van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug.

Landgoed Remmerstein vond haar oorsprong in de 15e eeuw. Na vele eigenaren te hebben gehad, is het landgoed nu in handen van de kinderen van de gezusters Bentinck. Landgoed Remmerstein bestaat uit circa 140 hectaren in de bossen bij Rhenen. Het landgoed ligt geheel binnen het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Een klein gedeelte van het landgoed wordt gebruikt voor landbouw en is verpacht.

De heuvel maakt deel uit van de stuwwal Utrechtse Heuvelrug. De heuvel is 52,9 meter hoog. Het hoogste punt van de berg is een kunstmatig opgeworpen heuvel waar met Pasen het paasvuur werd gebrand. Heuvels met de naam Paasberg of Paasheuvel zouden vroeger in voorchristelijke tijden gebruikt zijn geweest om met Pasen (het begin van de lente) het paasvuur te branden.