Skip to main content
search

Thijssewandeling – Lith-Maren-Kessel – Wandelen rond Dorp aan de rivier

KIJK ROND BIJ

DE MAAS

Jac. P. Thijsse, de Maas en Maren-Kessel

De rondwandeling gaat door het rivierenlandschap langs de Brabantse Maas bij Lith en Maren-Kessel. Op de heenweg loop je vrijwel steeds onverhard door de uiterwaarden en langs grote waterplassen. De uitzichten over de rivier de Maas zijn fenomenaal. Halverwege loop je iets verder van de rivier over de Maasdijk. Je passeert enkele mooie wielen en misschien zie je wel bevers en beversporen. Verder langs het Soldatenwiel terug naar de plaats Lith die bekend staat door het boek van Antoon Coolen, Dorp aan de rivier.

Thijssewandeling Lith-Maren-Kessel bij het Soldatenwiel

Met de Wandelen in de geest van Jac. P. Thijsse eren publicist Wim Huijser en routemaker Rob Wolfs de oprichter van Natuurmonumenten in dertien natuurwandelingen in de streken waarover Thijsse met zoveel enthousiasme schreef. Leidraad voor de ontwikkeling van deze routes vormt de reeks geïllustreerde plaatjesalbums van Verkade, waarvoor Thijsse vanaf het begin van de vorige eeuw verantwoordelijk was. Vandaag uit deze gids de wandeling bij Lith en Maren-Kessel. Het eerste gedeelte loop je dicht langs de Maas, soms over een duidelijk pad, soms struinend door de uiterwaarden. Op de terugweg volgt de route de Maasdijk met als absoluut hoogtepunt het paadje langs het Soldatenwiel. Het is belangrijk cultuurhistorisch pad dat door de gemeente Oss en de provincie Noord-Brabant weer in ere wordt hersteld.

Jac. P. Thijsse

In zijn jonge jaren reisde Jac. P. Thijsse veel met de boot over de Maas en dat maakte indruk op hem. Thijsse: ‘Hoe goed herinner ik mij de oude Maasbochten uit mijn kinderjaren. Wij woonden destijds in Grave en gingen dan eens van tijd tot tijd op bezoek bij onze grootmoeder in Middelburg. Dat was een hele reis, want we gingen eerst met de stoomboot naar Rotterdam en dan weer met een andere, veel grotere boot naar de Zeeuwsche hoofdstad. Ons bootje heette ‘De Prins van Oranje’ en hij kwam van Venlo, bleef ook wel eens weg, als de Maas te laag stond.’ Er zijn in Nederland niet veel gepassioneerder ambassadeurs voor het wandelen in de natuur geweest dan Thijsse. Jacobus Pieter Thijsse was een Nederlands schrijver, onderwijzer en natuurbeschermer, die vooral bekend werd door zijn vele bijdragen op het gebied van de natuureducatie, veldbiologie en natuurlijke historie. De betekenis van Thijsse voor natuurstudie en natuureducatie was groot, net als van zijn kompaan Heimans. Beiden hadden dezelfde passie voor natuur. Thijsse zei daarover: ‘Heimans was ook een onvermoeide looper, kortom wij pasten precies bij elkaar en hebben twintig jaar lang zóó samengewerkt, dat dikwijls genoeg de menschen niet wisten, wie Heimans en wie Thijsse was.’ Samen gaven ze vorm aan wat pas later natuureducatie ging heten. Rond 1900 was Thijsse, vaak met Heimans, betrokken bij de oprichting van verschillende organisaties, met name de Nederlandsche Natuurhistorische Vereeniging, de Nederlandse Ornithologische Vereniging en de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland.

Thijssewandeling Lith-Maren-Kessel langs de Maas

Lith

Lith is een plaats in de gemeente Oss en is gelegen aan de Maas. Lith heeft bekendheid gekregen door het boek ‘Dorp aan de Rivier’ van Antoon Coolen, dat in Lith verfilmd werd door Fons Rademakers. Ook vond in 2006 de première van het muziekwerk ‘Dorp aan de rivier’ plaats. In dat verhaal neemt de dorpsdokter Tjerk van Taeke een centrale plaats in. Als model voor dit romanpersonage heeft Coolen de kleurrijke figuur van de legendarische dokter Jacob Wiegersma genomen. De bewoningsgeschiedenis van Lith gaat ver terug. De oudste sporen van bewoning, die vooral gevonden zijn in de zand- en grindgaten in de Lithse Ham, dateren uit de late bronstijd/vroege ijzertijd.

Thijssewandeling Lith-Maren-Kessel
Thijssewandeling Lith-Maren-Kessel bij het geboortehuis van huisarts Wiegersma

Maren-Kessel

Maren-Kessel ontstond na de Tweede Wereldoorlog door samenvoeging van de dorpen Maren en Kessel middels een nieuwe woonkern tussen de beide dorpen, waar in de vroege vijftiger jaren een nieuwe kerk, school en winkels werden gebouwd. Maren-Kessel is een van de jongste kerkdorpen van Noord-Brabant, gesticht na de Tweede Wereldoorlog. In 1944 zijn de oude dorpjes Maren en Kessel geëvacueerd, de kerk van Kessel is toen verwoest en die van Maren ernstig beschadigd. Na de oorlog besloot men tot de bouw van een nieuwe kerk en een nieuwe school en winkels tussen de beide dorpen, waardoor de dorpen werden samengevoegd tot Maren-Kessel.

Thijssewandeling Lith-Maren-Kessel

De Tempel van Kessel

In de jaren ’70 van de vorige eeuw vonden lokale archeologen aan de Maas bij het Osse Kessel een groot aantal stenen blokken. Het was vaak tufsteen, maar soms ook kalksteen. Het waren onder meer resten van een zuil en versierde stenen van een fries. Uit onderzoek bleken het brokstukken van een Romeinse tempel die later opnieuw zijn gebruikt in een Romeins fort.

Op de plek waar de stenen lagen, vloeiden ooit de Maas en de Waal samen. Dit soort plekken waren van oudsher vaak spirituele plekken. Het is dan ook geen toeval dat hier aan de Maas al in de ijzertijd een heiligdom ontstond. Bovenop dit heiligdom bouwden de Romeinen later een grote, monumentale tempel. Van de vele stenen die hier lagen, zijn er zo’n 50 gered. De meeste lagen al die jaren in een loods in Lith. Hier liggen ze nu nog steeds. De mooiste exemplaren werden aan het Noordbrabants Museum uitgeleend.

Thijssewandeling Lith-Maren-Kessel bij de Tempel van Kessel

Lithse Ham

De Lithse Ham is een recreatiewater dat een verbinding heeft met de Maas. Het gebied is ontstaan door ontgrondingen en heeft 250 ha open water. Bij het uitbaggeren van de Lithse Ham in de jaren ’70 en ’80, is  een enorm aantal archeologische voorwerpen gevonden. Bronzen ketels, zwaarden, gordelhaken en kledingspelden wijzen erop dat dit een bijzondere plek was in de late ijzertijd. De menselijke skeletresten wijzen bovendien op mensenoffers. In de Romeinse tijd werden op dezelfde plaats als de cultusplaats uit de ijzertijd, een tempel gebouwd. Er is bewijs gevonden dat de Romeinse veldheer Julius Caesar rond het jaar 55 aanwezig was bij Empel en Lith. Romeinse resten duiden op een strijd tussen het Romeinse leger en Germaanse stammen.

Thijssewandeling Lith-Maren-Kessel bij de Lithse Ham
Thijssewandeling Lith-Maren-Kessel bij de Lithse Ham

Buitenkil

Maren-Kessel ligt enigszins verwijderd van de Maasdijk, waaraan buitendijks het wel Buitenkil ligt. Langs rivierdijken zijn kolken de overblijfsels van dijkdoorbraken en door het rondkolkende water zijn diepe gaten ontstaan, tot wel 10 meter diep.

Thijssewandeling Lith-Maren-Kessel bij het Bakkerskil

Soldatenwiel

Het Soldatenwiel is een overblijfsel van dijkdoorbraken van weleer. Dit wiel, een diepe waterplas, ontstond na een dijkdoorbraak door het Maaswater. Het is ontstaan is in 1795 en volgens een legende zouden hier soldaten in omgekomen zijn. Het was gemakkelijker om de dijk om het wiel heen te leggen dan het wiel te dempen.

Thijssewandeling Lith-Maren-Kessel bij het Soldatenwiel

KIJK HIER NAAR ALLE FOTO’S

Leave a Reply

Close Menu
CHOOSE YOUR LANGUAGE