Pionierspad – Rondje Zeewolde – Door grootste loofbos van West-Europa

Ik 2013-2014 liep ik alle etappes van het Pionierspad. Over eindeloze graskades en langs het IJsselmeer, langs de Bataviawerf en door het Horsterwold. Onlangs is het vernieuwde Pionierspad officieel door gedeputeerde Jop Fackeldey bij Paviljoen Het ProefLab Waterloopbos/Bezoekerscentrum in Marknesse geopend.

Het Pionierspad biedt een bijzondere combinatie van oud en nieuw: de energieke sfeer van pionieren en de sterke ondernemersgeest van bewoners weerspiegeld in het landschap en erfgoed van de prachtige provincie Flevoland. 171 km van het vernieuwde Lange-Afstand-Wandelpad voert door de Noordoostpolder en Flevopolders. Vooral in deze polders is de route vernieuwd en verbeterd. Daarom heb ik het gedeelte van het Pionierspad rond Zeewolde waar de route is gewijzigd vandaag gelopen. En de verbetering mag er zijn omdat je nu ook dwars door het Horsterwold en de Stille Kern loopt. Het is een enorm gebied met veel waterpartijen, konikpaarden en heel veel stilte en het lijkt een beetje op de Oostvaardersplassen in het klein.

Zeewolde is een van de zes gemeenten van de Nederlandse provincie Flevoland, die drooggelegd is in de jaren 60 van de 20e eeuw. Zeewolde werd in 1984 een zelfstandige gemeente en is daarmee de jongste, niet door samenvoeging ontstane, gemeente van Nederland. Een inwoner van Zeewolde wordt Zeewoldenaar genoemd, voor vrouwen wordt meestal de term Zeewoldese gebruikt.

Uit oude bronnen is gebleken dat er in het jaar 790 sprake was van een dorp genaamd ‘Seaewald‘. In die tijd gaf de hertog van Gelre privileges aan de bewoners van het dorp, ten westen van Harderwijk. Door overstromingen in de latere middeleeuwen is dit dorp verzwolgen door de Zuiderzee. De huidige polder zoals we deze nu kennen bestaat sinds 1968, het jaar waarin Zuidelijk Flevoland is drooggelegd. In eerste instantie was het nieuwe dorp Zeewolde gepland tussen Dronten en Lelystad. Later is besloten om het dorp te bouwen op de locatie waar het nu is. Eind jaren ’70 vestigden zich de eerste agrariërs en ondernemers in de polder, en kwam er een multifunctioneel gebouw: De Trekker.

Het Horsterwold is een jong bos nabij Zeewolde dat ongeveer 3700 hectare groot is en grenst aan het Nuldernauw. Dit bos is niet alleen het grootste loofbos van Nederland, het is tevens bijzonder omdat dit een bos is op kleigrond. De groei van bomen is spectaculair doordat zure regen geen vat heeft op dit milieu en doordat de grondsoort zeer vruchtbaar is.

Het bos is deels productiebos, maar daarnaast met name in de ‘stille kern’ is het een bos waarin de natuur haar gang mag gaan. In het Horsterwold is een ‘populetum’ gevestigd. Hier worden allerlei populiersoorten en hybriden getest voor hun geschiktheid in Nederland. Daarnaast zijn er ook andere experimentele hybriden zoals de iepvariant ‘Columella’ die in het Horsterwold getest wordt. Rode eekhoorns zijn succesvol geïntroduceerd. Er werden in 2001 zeker 20 nesten geteld en in volgende jaren werden meer sporen gevonden. Met de Oostvaardersplassen, de Veluwe, het Nationaal Park Zuid-Kennemerland en de Maashorst is het Horsterwold het enige gebied in Nederland waar de wisent uitgezet kan worden.

De Stille Kern is 900 hectare groot en de meest stille plek van het Horsterwold, waar je niet op de paden hoeft te blijven. In de Stille Kern laat Staatsbosbeheer de natuur haar gang gaan. Het is een prachtig ooibosmoeras aan het worden. Er graast een kudde konikpaarden, die in verschillende familiegroepen het gebied doorkruisen. Met een beetje geluk zie je deze kudde Konikpaarden grazen of zelfs damherten in het hoge gras. Tijdens de wandeling kom je langs een verscheidenheid aan landschappen. Van open weidelandschappen tot gesloten bossen, een waterplas en een essenbos. Maar ook weidevogels en eendensoorten.

Het Nuldernauw is een van de Veluwerandmeren tussen Gelderland en Flevoland en is ontstaan bij de inpoldering van zuidelijk Flevoland. Het meer grenst in het zuidwesten aan het Nijkerkernauw en het loopt in het noordoosten over in het Wolderwijd. Het is samen met het Nijkerkernauw het smalste randmeer.