Skip to main content
search

Ons Kloosterpad – Beers-Oeffelt – Wandelen van De Lambertuskerk in Beers naar Kruisherenklooster in Sint Agatha

By 2 mei 2021december 31st, 202310-15 KM, Noord-Brabant, Ons Kloosterpad

Ons Kloosterpad - Beers-Oeffelt

Lambertuskerk Beers

Ons Kloosterpad - Beers-Oeffelt

Mariakapel Overhage Cuijk

Ons Kloosterpad - Beers-Oeffelt

Maas

Ons Kloosterpad - Beers-Oeffelt

Martinuskerk Cuijk

Ons Kloosterpad - Beers-Oeffelt

Kruisherenklooster Sint Agatha

Ons Kloosterpad - Beers-Oeffelt

Bomenteelt Cuijk

Ons Kloosterpad - Beers-Oeffelt

De wandeling start in Beers en gaat richting Martinuskerk die met zijn twee hoge torens al van verre te zien. Op de plaats waar in de 4e eeuw na Christus een romeinse brug werd gebouwd, is steekt de kerk hoog boven de Maas uit. Van hieruit volg je de Maas stroomopwaarts waarna je in Sint Agatha een klein uitstapje naar het Kruisherenklooster maakt. Door het beroemde Maasheggengebied, UNESCO Werelderfgoed, wandel je naar de brug die Oeffelt met  Gennep verbindt. De Maasheggen vormen het oudste cultuurlandschap van het land en is het meest omvangrijke heggenlandschap van Nederland met een mozaïek van heggen, weides, drinkpoelen en oude knotbomen.

Wandeling over Kloosterpad van Beers naar Oeffelt bij het Kruisherenklooster in Sint Agatha

De meeste Brabantse kloosters waarin broeders en zusters aanwezig zijn, liggen in het oosten van de provincie. En Ons Kloosterpad van 330 kilometer gaat dan ook langs een vijftigtal, deels voormalige, kloosters en abdijen in midden en oost Brabant. Om wandelaars van Ons Kloosterpad op weg te helpen is er een Bindboek gemaakt. In de gids verhalen, beelden, overwegingen en herinneringen aan de plekken langs Ons Kloosterpad. In het boek worden de etappes beschreven, en het bindboek wil ook een inspiratieboek zijn, met opvallende weetjes, aansprekende kunstfoto’s en bijzondere interviews met mensen die wonen en werken in de kloosters.

De eerste kennismaking met het Kloosterpad was wisselend. Het begin is niet al te mooi, al begrijp ik dat sommige punten via een lijn verbonden moeten worden. Al blijft het een beperking dat de route over de knooppunten gaat, soms is een alternatief mooier. Maar het tweede gedeelte is erg mooi wanneer je vanaf Cuijk over struinpaden langs de Maas loopt. Een mooie tussenstop bij het Kruisherenklooster in Sint Agatha waarna je door het prachtige maasheggengebied bij Oeffelt loopt. Het smaakt naar meer.

Beers

De naam Beers is misschien afgeleid van ‘bere’ of ‘baren’, wat modder of zooi kan betekenen, of beerput. Dat zou wijzen op zijn ligging aan de modderige Beerse Overlaat en Beerse Maas. Dit is een gebied dat eeuwenlang fungeerde als overlaatbedding, droge noodbedding die enkele kilometers breed en ruim 40 kilometer lang was en liep van Beers tot noordelijk van ‘s Hertogenbosch. Die overstroombedding was een rivierpolder die ‘s winters tijdens hoogwater onderliep en dan een tijdelijke rivier vormde. Beers wordt voor de eerste keer vermeld in een document dat tussen 1050 en 1200 is geschreven. Hierin wordt gesproken van Berse. De familie Van Beerse was leenman van de Heer van Cuijk, aangezien Beers tot het Land van Cuijk behoorde. Beers was een onafhankelijke parochie onder het dekenaat Cuijk met een middeleeuwse kerk uit de 15e eeuw, gewijd aan de Heilige Lambertus waaruit het Sint-Antoniusgilde voortkwam, een schuttersgilde. De Sint-Lambertuskerk staat midden in Beers op het plein, een 19e-eeuwse kruisbasiliek met 15e-eeuwse kerktoren.

Wandeling over Kloosterpad van Beers naar Oeffelt bij de Lambertuskerk in Beers

Cuijk

Cuijk ligt aan de Maas en dankt zijn naam hier ook aan. De naam is afgeleid van het Keltische woord ‘Keukja’, wat ‘kromming’ of ‘bocht’ betekent. Dit duidt op de kromming of bocht in de Maas ter hoogte van Cuijk. ‘Keukja’ werd later door de Romeinen verbasterd tot ‘Ceuclum’, waaruit uiteindelijk de naam Cuijk ontstond. Honderden jaren voor Christus woonden er al relatief veel mensen in deze streek. De Kelten hielden er vee, bebouwden het land en woonden in grote houten hutten of schuren. Voor hun doden hadden zij extra zorg. Vlakbij het huidige Cuijk zijn enkele jaren geleden resten gevonden van een nederzetting van ca. 700 jaar voor Christus. Ook in Cuijk vond men al in de vorige eeuw sporen uit de prehistorie. Zo werden in 1844 veel ronde grafheuvels aangetroffen uit de bronstijd. In de tijd van Julius Caesar werden legerplaatsen verbonden door heerwegen en een daarvan liep door Cuijk. Een van deze wegen liep van Tongeren naar Nijmegen via Cuijk. Al in de vorige eeuw zijn talloze sporen van deze weg gevonden onder Cuijk en St. Agatha en verder naar het zuiden.

Wandeling over Kloosterpad van Beers naar Oeffelt bij de Maas

Mariakapel Overhage

Landgoed Overhage bestond ooit uit een kasteel met grachten en ophaalbrug, een aantal hoeves en veel gronden. De bewoningsgeschiedenis gaat terug tot het midden van de 16e eeuw, maar wellicht is het landgoed van oorsprong ouder. Van dit heel oude landgoed bestaan nog de bomenlaan, die bij het Mariakapelletje begint, de oprijlaan, enkele boerderijen en de tuinkoepel, restanten van de oude slotgracht en vijver-/grachtpartijen. De Fraters van Tilburg lieten in de jaren 50 in de toen nog landelijke omgeving aan het begin van de laan vanuit Cuijk naar Overhage een sober Mariakapelletje bouwen.

Wandeling over Kloosterpad van Beers naar Oeffelt bij het Mariakapelletje in Cuijk
Wandeling over Kloosterpad van Beers naar Oeffelt bij het Mariakapelletje in Cuijk

Martinuskerk

De Martinuskerk is een Neogotische kruisbasiliek met twee torens die is gebouwd in de periode 1911-1913 naar ontwerp van Caspar Franssen, Het beeldhouwwerk van het hoogaltaar werd door Hendrik van der Geld op eigen initiatief gemaakt voor de Sint-Janskathedraal in ‘s-Hertogenbosch, maar dit kwam uiteindelijk in Cuijk terecht.  In 1945 raakte de kerk zwaar beschadigd door oorlogshandelingen van het Duitse leger aan de andere kant van de Maas, de Cuijkse molen en het Cuijkse gemeentehuis raakten ook zwaar beschadigd. De schade kon nog hersteld worden en in 2009 werd begonnen met een ingrijpende restauratie van de kerk, deze werd in 2011 afgerond.

Wandeling over Kloosterpad van Beers naar Oeffelt bij de Martinuskerk in Cuijk

Kruisherenklooster Sint Agatha

In Sint Agatha staat het klooster waarvan de kapel het oudste onderdeel is welke gebouwd is op een plek die vaak overstroomde. Al vanaf 1371 zijn er monniken verboden aan deze kapel waarna zij het klooster ernaast stichtten. Ze worden ook wel kruisheren genoemd omdat de Orde van het Heilig Kruis het klooster bewoont. De kapel en het klooster zijn vernoemd naar de heilige Agatha die beschermheilige is tegen natuurrampen zoals overstromingen. Volgens het heiligenverhaal werd ze gemarteld omdat ze weigerde haar geloof op te geven. Haar borsten werden afgesneden, vandaar dat ze vaak met twee borsten op een schaal wordt afgebeeld.

De gronden rond het klooster kwamen langzaam in het bezit van de kruisheren, die het boeren lieten bewerken. Hierdoor ontstond een dorpje naast het klooster, vernoemd naar de kapel en het klooster. Ze deden het financieel goed en in vergelijking met de Cuijkenaren waren de inwoners van Sint Agatha dan ook een stuk rijker.

Wandeling over Kloosterpad van Beers naar Oeffelt bij het Kruisherenklooster in Sint Agatha
Wandeling over Kloosterpad van Beers naar Oeffelt bij het Kruisherenklooster in Sint Agatha

Maasheggen

De Maasheggen zijn een landschap en een keten natuurgebieden aan de Maas tussen de Noord-Brabantse plaats Vierlingsbeek en het Gelderse Batenburg. Karakteristiek voor de Maasheggen is dat het landschap is verdeeld in een groot aantal kleine percelen die van elkaar zijn gescheiden door meidoorn- en sleedoornheggen. De meidoornstruiken worden half doorgezaagd en naar de zijkant geleid, zodat de struiken in elkaar groeien. Daar waar gezaagd is, groeien weer nieuwe takken zodat er een heel dichte heg ontstaat. Doordat de heggen zo dicht in elkaar gevlochten zijn, vormen ze een ondoordringbare afscheiding. Ze dienen vooral als perceelscheiding en veekering, maar helpen ook bij het buiten houden van roofdieren. Iedere keer als de uiterwaarden onder water lopen, helpen de heggen bij het opvangen van slib; als het water zich terugtrekt, blijft het slib achter waardoor de bodem in het gebied erg vruchtbaar is.

Ommetje Balgoij bij de Maasheggen

Oeffelt

Oeffelt werd voor het eerst vermeld in een document uit 1075 met hierin de naam ‘Uflo’. Dit zou een samenvoeging zijn van de Keltische woorden Uffa, water, en Ten, nederzetting, dus een ‘nederzetting aan de Maas’. De San Salvatorkerk ook Kerk van de Zoete Naam Jezus genaamd, uit 1954, is ontworpen door Nico van der Laan. Het was de opvolger van een kerk die in 1853-1854 was gebouwd en de eerste kerk was die Pierre Cuypers heeft ontworpen. Deze kerk ging in 1944 verloren waarna de huidige kerk werd gebouwd. In 2007 werd deze tot rijksmonument bestempeld. In de voormalige kerk werd een renaissancebeeldje van Maria Toevlucht der Zondaren vereerd, dat op 17 april 1753 door de laatste bewoner van het kasteel was geschonken. Er werden wonderbaarlijke genezingen aan toegeschreven. Op 12 juni 1809 verleende Paus Pius VII een volle aflaat aan hen die in de kerk waar het beeldje was uitgestald -onder meer- voor ‘de uitroeiing der dwaalleeringen en het welzijn der H. Kath. Kerk zullen gebeden hebben’. Tijdens het oorlogsgeweld in 1944 was het beeldje zoekgeraakt en het is nooit meer teruggevonden. Wel is er een replica van vervaardigd, maar de devotie kwam tot een einde.

Wandeling over Kloosterpad van Beers naar Oeffelt bij de kerk in Oeffelt

Overzichtskaart

Foto's van deze wandeling

Een eerste prettige kennismaking met Ons Kloosterpad

Henrie van ZoggelWandelblog Ambulare

Leave a Reply

Close Menu
CHOOSE YOUR LANGUAGE