Klompenpad – Hamarithapad Nederhemert – Wandelen in Hemert of wat eens Hamaritha was

De wandeling gaat door rivierengebied, een gebied wat altijd al een aantrekkingskracht op mij heeft uitgeoefend. Altijd beweging door het stromende water, vogels in de lucht en schepen die voorbij komen. Maar ook de kracht van het water wat voor hoog water en overstromingen zorgt. Hier bij Nederhemert is aan alles het rivierengebied voelbaar. De Afgedamde Maas is weliswaar niet druk bevaren maar ook hier op gezette tijden hoogwater, dijken, oeverwallen en een prachtig ludiek pontje wat wandelaars van voornamelijk het Pelgrimspad overzet.

Kasteel Nederhemert is een kasteel dat dateert uit het begin van de 14e eeuw, het ligt bij het dorp Nederhemert in de Bommelerwaard en is gebouwd op een eiland in de Maas. Vlak voor 1300 is het zoals vele kastelen begonnen als woontoren, in de loop der eeuwen is steeds verbouwd en aangebouwd, voor het laatst eind 19e eeuw. Een eerste vermelding van een Jan van Hemert is in 1310 wanneer hij zijn kasteel in leen opdraagt aan de Hertog van Gelre. Dat betekent dat het voor die tijd er al was. De eigenaren waren tevens Heer van de heerlijkheid Nederhemert. Het zal waarschijnlijk rond de jaarswisseling van 1944/1945 geweest zijn dat kasteel Nederhemert afbrandde. Hoewel het kasteel ernstig beschadigd was, bleven de 14de-eeuwse kelders, met een prachtig tongewelf en een zeldzaam boheems gewelf in de woontoren, wonderwel gespaard. Tevens zijn vele muurtrappen, kaarsnissen, bogen en bouwnaden intact gebleven.

Na een restauratie staat het kasteel er weer prachtig bij. Ten zuiden van het kasteel bevindt zich een schans, een vierkante aarden wal met een gracht er omheen, die in de zestiende eeuw werd opgeworpen als fortificatie (verdedigingswerk) tegen Spaanse invallen gedurende de tachtigjarige oorlog. Het dorpje Nederhemert Zuid heeft de status ‘beschermd dorpsgezicht’. Rondom de kasteelruïne staan verschillende historische woningen, zoals huize Wielestein. Deze voormalige pastorie uit 1891 is in 1991 gerestaureerd. Het huis ontleent zijn naam aan de vijver: een wiel dat ontstaan is bij een dijkdoorbraak meer dan 400 jaar geleden.

Nederhemert Noord-Zuid in de volksmond: noord of zuid is een veerdienst die sinds 1480 wordt onderhouden voor verkeer tussen het noordelijke en het zuidelijke deel van Nederhemert in de Nederlandse provincie Gelderland. Nederhemert wordt in twee delen gescheiden door de Afgedamde Maas, ook wel de Dode Maas genaamd, dat eindigt in het strandbad van Well, ook wel het Gat genoemd. Nederhemert-Zuid, het kleinere deel van het dorp, ligt samen met de buurtschap Bern in de gemeente Zaltbommel op het zogenaamde Eiland. De veerdienst wordt geëxploiteerd door Stichting Het Veer – Nederhemert.

De veerman is een alleraardigst man die voluit praat over wandelaars die gebruik maken van het pont. Hij laat ook vaak de hond uit en loopt dan een gedeelte van het klompenpad het Hamarithapad. ‘Wandelen is hot’, volgens hem. Steeds meer wandelaars maken gebruik van het veerpontje wat heel langzaam kabbeland de overkant bereikt. Hiervoor heb ik hem wel moeten seinen en met zwaaibewegingen aan de zuidoever duidelijk moeten maken dat ik graag naar de overkant wil. Hoe mooi kan het zijn. Ik maak mijn rondje ten noorden van Nederhemert en bij terugkomst wil ik weer graag met het pontje mee. Nu ligt het al voor me klaar. ‘Vorig jaar stond het water nog tot aan het wachthuisje’, ten teken dat het hoge water ook in de Afgedamde Maas meedoet in de hoogwaterstanden. Hij is de ramen aan het lappen van het veerhuisje, waar komen we dit nog tegen in ons landje.

Hij zet me opnieuw over, glundert als hij de zon ziet weerkaatsen in de Maas en wenst me nog een fijne wandeldag. Het Hamarithapad, een echte topper.