Helmondse Centrumroute – Langs de kunstwerken in het centrum van Helmond

Een wandeling die je al winkelend kunt maken. In het winkelcentrum van Helmond staan opvallend veel kunstwerken, onduidelijk waarom nou juist hier zo een grote concentratie aanwezig is. Een passant, toevallig ook kunstenares die ons op de kunstwerken wijst, vertelt dat er bij veel gelegenheden kunstwerken zijn geplaatst en dat er in Helmond gewoon veel kunstenaars leven en leefden. De route verrast en er zijn hele mooie ontroerende werken bij, sommige zijn minder duidelijk en meer gezocht. De moeite waard, zo is wandelen ook naar kunst kijken.

In het wapen van Helmond staat een helm afgebeeld. De naam Helmond heeft echter niets met een helm te maken. De naam wordt wel uitgelegd als een samenvoeging van ‘hel’, dat ‘laaggelegen’ zou betekenen, en ‘mond’, dat zou verwijzen naar een hoger gelegen, beveiligde plaats. Kenmerkend voor de stad Helmond is een verleden van metaal- en textielindustrie. Sedert de negentiende eeuw is Helmond een industriestad geworden met veel metaal- en textielnijverheid. Dit leidde tot een scherpe verdeling tussen armen en rijken, een tweedeling die ook geografisch tot uiting kwam door de Zuid-Willemsvaart. Veel van de oorspronkelijke industrie is verdwenen. De straatnamen die op -wal eindigen duiden op de voormalige omwalling van de vestingstad Helmond, waar het veertiende-eeuwse kasteel onderdeel van was.

‘Grégoire werkt veel in opdracht van gemeenten en instellingen. Zijn werk is dan ook op veel plaatsen in de openbare ruimte in Nederland te bewonderen. Zijn sculptuur Profiel is kenmerkend voor de gebruikmaking van de omliggende ruimte. Het silhouet van een gezicht is ontdaan van alle overbodige kenmerken. Wat overblijft is een scherp profiel.’

‘De Fotografe is een klein, ontroerend beeld. De jonge fotografe richt geknield haar lens op iets dat voor ons onzichtbaar blijft. Enkel oog hebbend voor datgene dat zich onder haar lens bevindt, heeft ze haar eigen toeschouwers niet in de gaten. Zonder het te weten is ze de hoofdrolspeelster geworden in het spel van kijken en bekeken worden.’

‘In het beeldhouwwerk van Harry Storms zijn duidelijk drie thema’s te onderscheiden; de ballerina, het vrouwelijk naakt en het paard. Hij werkt deze thema’s voornamelijk in brons uit. Een overkoepelend onderwerp in zijn werk is de altijd sterk aanwezige beweging. Dit varieert van de sierlijke beweging van
de danseres tot de kracht en de snelheid van het paard.’

‘De Heilige Lambertus wordt doorgaans afgebeeld als bisschop. Ook hier, bij de aan hem gewijde kerk in Helmond, is hij afgebeeld met een mijter en mantel. Oorspronkelijk hield hij in zijn rechterhand een lans. Deze lans wordt, vanwege het steeds opnieuw breken, bewaard in een van de huizen aan het Lambertushof. De kunstenaar is onbekend.’

‘Beeldhouwer is Wim Lemmen niet altijd geweest. Na allerlei baantjes in zijn jonge jaren kwam hij terecht in de steenhouwerij, waar hij de technieken van het kappen in steen leerde. Pas op latere leeftijd is Lemmen beelden gaan maken in brons. De Duim is hiervan een van de bekendste.’

‘Van der Velden laat zich inspireren door de mens. De mens alleen of in relatie tot een ander. Het leidt dikwijls tot ontroerende of komische taferelen. Typische figuren uit de geschiedenis keren met grote regelmaat terug in zijn werk. We zien ridders, narren, koningen en koninginnen, vaak met een knipoog weergegeven. Kledingstukken, muziekinstrumenten of lichaamsdelen lopen door in vloeiende vormen en gaan een eigen leven leiden. ‘