Skip to main content
search

Een terugblik op 2019

By 22 december 2019december 25th, 2019Review

EEN TERUGBLIK OP

2019

HET AFGELOPEN JAAR 2019 WAS VOOR MIJ EEN PRACHTIG WANDELJAAR WAARIN IK VELE WANDELINGEN MAAKTE, DE TELLER STAAT OP 162, EN OP PRACHTIGE PLEKKEN KWAM. EEN JAAR WAARIN IK DE TRAGE TOCHTEN ONTDEKTE EN DE PRACHTIGE GIDSEN VAN GEGARANDEERD ONREGELMATIG. EN EEN JAAR WAARIN IK AAN EEN NIEUW PAD BEGON, HET STREEKPAD NOARDLIKE FRYSKE WALDEN IN FRIESLAND. IN HET KADER VAN ‘WANDEL 1000 KILOMETER PER JAAR’ DENK IK DAT IK DE 1000 KILOMETER WEL GEHAALD HEB EN OVER 1000 GESPROKEN, NET OP DE VALREEP VAN HET NIEUWE JAAR ZAL IK DE 1000E WANDELING OP MIJN WANDELBLOG AMBULARE PUBLICEREN.

IK KIJK PER PROVINCIE TERUG OP 2019 WAARBIJ IK DE MOOISTE WANDELING VAN ELKE PROVINCIE VAN ONS LAND BELICHT. VAN GRONINGEN TOT ZEELAND EN VAN NOORD-HOLLAND TOT LIMBURG. MET AANDACHT VOOR ONS PRACHTIGE LAND WAAR WANDELEND NOG ZOVEEL TE ONTDEKKEN IS.

Friesland

Streekpad Noardlike Fryske Wâlden – Damwoude-Aldtsjerk – Langs een Goddeloze Singel en Tolhuis

Wandeling over het streekpad Noardlike Fryske Walden van Damwoude naar Aldtsjerk bij de Houtwiel

Friesland kwam niet heel uitgebreid aan bod in mijn wandelingen in 2019 met onder andere etappes van het Elfstedenpad en de laatste etappe van het Friese Woudenpad. Maar de mooiste wandeling maakte ik op het nieuwe streekpad Noardlike Fryske Walden. Het nieuwe streekpad laat een prachtig kleinschalig landschap zien met veel zandpaden en veldwegen. Het is intact gebleven omdat er geen grote ruilverkavelingen hebben plaatsgevonden en daardoor is het een onbedorven en puur landschap. Een streekpad wat niet typisch Fries is, geen watersport en kop-hals-rompboerderijen. Het gebied ziet er heel anders uit, en eigenlijk a-typsich Fries. Kleinschalig boerenland met een rijke flora en fauna, opvallend door zijn kleine percelen, omzoomd door houtwallen, elzensingels en braamstruiken. Het gebied is zo bijzonder dat het aangewezen is als Nationaal Landschap. Het is een van de weinige gebieden in Europa waar het coulissenlandschap zo goed intact gebleven is. Boeren hebben de wallen en singels ooit aangelegd als veekering, waardoor een fijnmazig patroon in het landschap is ontstaan.

Ik wandelde van Damwoude naar Aldtsjerk door kleine buurtschappen richting Veenwouden over de Goddeloze Singel. Hierna langs de Houtwiel en de Falom. Veel water en vaarten en overal kleine bospartijen of struwelen. Het is een afwisselend gebied en richting Aldtsjerk wandel je meer door bos en park. De eerste kennismaking met dit streekpad is goed, ik ben benieuwd naar de overige etappes in een gebied wat nog authentiek is gebleven doordat de ruilverkaveling hier gelukkig niet is doorgevoerd.

Groningen

Friese Woudenpad – Lauwersoog-Ezumazijl – Langs het Lauwersmeer

Wandeling over het Friese Woudenpad van Lauwersoog naar Ezumazijl bij de Cleveringsluizen

Ik wandelde dit jaar bijna niet in Groningen, maar bijna aan het eind van 2019 liep ik op het Friese Woudenpad vanuit Lauwersoog mijn laatste etappe van dit langeafstandspad.

De busrit, eigenlijk taxirit, was al een gok maar wonderwel stond de bestelbus die je een uur vantevoren moet boeken, in Ezumazijl op zondagmorgen klaar. Het is een goede service die de buslijnen vervangt. De rit van bijna twintig kostte €2,50! De wandeling start in de Haven van Lauwersoog en met het geweldige uitzicht over de Waddenzee was het lange gedeelte over de Waddendijk zelfs niet eentonig. Verder door de Bantspolder waar de suikerbietenoogst voor wegen vol klei zorgde. Het af en aan rijden van de tractoren wisselde af met schoonveegmachines om de weg ook maar enigszins begaanbaar te houden. Anjum is een mooie tussenstop, mooier dan Esonstad. Het Landaldorp is wel mooi gebouwd maar levenloos en stil en verlaten bij gebrek aan toeristen. Gelukkig was het laatste gedeelte over de dijk langs het Lauwersmeer richting eindpunt Ezumazijl weer mooi. Schapen die je vragend aankijken en prachtige vergezichten over het water met de mooiste wolkenpartijen. Het Friese Woudenpad zit erop, en een LAW die er echt mag wezen en fantastische landschappen laat zien in een nog redelijk authentiek gebied in Friesland.

Overijssel

Westerborkpad – Hoogeveen-Meppel – Wandelen langs de spoorlijn waarover de Joden werden gedeporteerd

'I Ameppel' tijdens wandeling over het Westerborkpad van Hoogeveen naar Meppel

Net in 2019 liep ik de laatste etappe van het Westerborkpad, het pad van de Hollandsche Schouwbrug, tijdens de oorlog een verzamelplaats voor Joden in Amsterdam, naar het voormaige kamp Westerbork, een bijzonder pad met een heel bijzonder thema.

Het landschap is open, veel schapen, de spoorlijn Hoogeveen-Meppel langs je, veel rust en Echten en Koekange als tussenstop. Huize Echten is fantastisch gelegen middenin een mooi park en bos. Het is statig, monumentale duiventil vlakbij en een nagemaakte plaggenwoning geven aan dat je hier in Drente bent. Het pad gaat verder naar Koekange met de mooie kerk en de op een terp gelegen begraafplaats. Eindpunt Meppel verwelkomt me met I AMeppel, mooi, met kerstsfeer in het plaatsje en Charles Dickensfiguren die rondlopen.

Limburg

Peelpad – Nederweert-Eind-Heibloem – Wandelen in het gebied van de Neerpeelbeek

Wandelen over het Peelpad van Nederweert-Eind naar Heibloem

Absoluut hoogtepunt van het jaar 2019 was voor Limburg het Peelpad. Het loopt deels door de provincie Limburg en was voor mij een verademing om over deze route te wandelen. Grote delen van de Peel zijn omgevormd tot landbouwgebied. Toch zijn er in het oorspronkelijke Peelgebied in en aan de rand voldoende natuurgebieden bestaande uit Peelrestanten, bos en heidegebieden maar ook beekdalen en gebieden met kleinschalige landbouw te vinden die een leuk gevarieerd pad mogelijk gemaakt hebben. Kleine pareltjes in het gebied van intensieve veehouderij.

Het was midden in de hete zomer en bij dit weer moet je een wandeling vroeg starten, het is dan nog redelijk ’koel’ en de natuur is prachtig wanneer de zon op komt. Ik werd al snel beloond met een aantal reeën bij de Leemkuilen net buiten Nederweert-Eind. Ik stond oog in oog met ze maar er kwam nog meer. In een gebied waar het relatief nat is, was er nu veel droogte. Het hakt er goed in door het uitblijven van regen. Bomen verliezen al bladeren alsof het herfst is en kleine watertjes trekken zich verder terug. Maar om het kwartier zag ik reeën en bij 30 ben ik gestopt met tellen. Bij de Banen waar de zilverreigers in het lage water naar voedsel zoeken, bij de Zoom, de Zwarte Peel, de Nederpeel en het Spaanse Bos, het hield niet op. De bever rukt in Limburg op, al verscheidene waarnemingen zijn er gedaan en ook hier aan de grens met Noord-Brabant waar langs het watertje de Vissensteert, niet meer dan een ruilverkavelingsslootje, sporen te zien van het knaagwerk van de bever. Langzaam nader je door bossen, met vele lastige dazen, Heibloem met als toetje het mooie gebouw van de voormalige bierbrouwerij. Het is nu stil en verlaten, bus 75 brengt je van Heibloem naar Meyel en vandaar kom je met bus 370 in Nederweert-Eind.

Drenthe

Westerborkpad – Beilen-Hoogeveen – Wandelen rond Kamp Kremboong waar Joden leden

Wandelen langs het Westerborkpad bij Wijster bij VAM

In 2019 rondde ik het Westerborkpad af, een pad wat niet uitblinkt in de mooie route maar wel in thematiek. Het pad wat de Joden volgden van Amsterdam naar voormalig Kamp Westerbork blijft indrukwekkend. Uitzondering qua schoonheid van de route was de etappe van Beilen naar Hoogeveen langs de loop van het Oude Diep en over de VAM-berg, een kleine bergetappe zullen we maar zeggen.

De wandeling is de laatste etappe van het Westerborkpad, een pad ter herinnering aan en in het spoor van de Jodenvervolging. Van Beilen loop je eerst over mooie landwegen maar de route verandert al snel in een saai kilometers lange asfaltweg. Iets wat kenmerkend is voor het Westerborkpad, waar prachtige onverharde paden afgewisseld worden door lange rechte asfaltwegen. Bij Wijster loop je bij het prachtig herstelde Oude Diep. Het beekje krijgt weer de ruimte en meandert door het landschap en langs de machtige afvalberg van de VAM. Hier is een soort bergetappe gemaakt voor wielrenners, naar Col du VAM. Leuk bedacht en op de top heb ik een prachtig uitzicht over het omliggende landschap in Drenthe. Echt genieten. Richting Hoogeveen kom je nog langs het herinneringsmonument Kamp Kremboong en het ijzeren monument in het Spaarbankbos. Een plek om zoals bij zovele plekken langs de route van Amsterdam naar Westerbork om stil bij de stil en stil van te worden. Uiteindelijk kom je in Hoogeveen, in Drenthe, na 28 kilometer, voor mij lang geleden dat ik zoveel kilometers op een dag heb gelopen.

Zeeland

Nederlands Kustpad 1 – Zomerroute Veerse Meer – Langs kreken en meer

Wandeling rond het Veerse Meer over het Nederlands Kustpad

Ik maakte in Zeeland dit jaar maar één wandeling, maar eentje die al lang op mijn verlanglijstje stond en eigenlijk alleen te lopen is in de zomermaanden wanneer het pontje je bij Veere je overzet.

Je verwacht eindeloze weilanden en vergezichten als je in Zeeland gaat wandelen. Vandaag bleek het anders. Vanaf de Veerse Dam loop je langs strandhuisjes, dan over de dijk, bos of kreek en telkens weer de uitkijk over het Veerse Meer. Het rondje laat ook de geschiedenis zien van de kreken die zijn ontstaan door dijkdoorbraken om bewust land onder water te zetten in de verdediging tegen de Duitsers in de 2e W.O. Halverwege kom je in Veere met prachtige oude monumentale panden, de pompeuze en bijna lompe kerk en het stadhuis, verfijnd en rank met een op een minaret lijkende toren. Het is toeristisch maar echt de moeite waard.

Halverwege brengt het veerpontje je naar Kamperland en onderweg kijk je over het weidse Veerse Meer uit. Aan de overkant loop je door een vakantiepark, langs voorbij zoevende surfers en later door de natuur over een kronkelend paadje door bos en hoog gras naar de Noordzee. Over het strand kom je weer bij het beginpunt en afwisselender kan een wandeling bijna niet zijn.

Noord-Holland

Noord-Hollandpad – Nieuwesluis-Den Oever – Wandelen in de polder Onder duizenden vogels

Wandelen over het Noord-Hollandpad van Nieuwesluis naar Den Oever over voetpad op dijk langs Amstelmeerkanaal

Noord-Holland betekende in 2019 behalve wandelingen in Amsterdam voor mij de afronding van het Noord-Hollandpad. Het pad dwars door de binnenlanden van Noord-Holland door boerenland, langs molens, slootjes, kanalen, bos en door karakteristieke dorpjes. Wandelen langs bollenvelden, door historische dorpen en droogemakerijen en genieten van de prachtige natuur en spectaculaire luchten. Dwars door de drukke Randstad is er toch nog veel rust als je wandelend door dit gebied gaat.

In de trein naar Hoorn stapt in Amsterdam een gezin in, ras Amsterdammers op weg naar Enkhuizen. Morgen is de topper in de Arena tussen Ajax en PSV en het zoontje van het gezin heet Jari. Er wordt uitgebreid over de topper gesproken en Ajax gaat volgens hen winnen. Ik hoop het ook, Jari Litmanen , maar ook maar kleine Jari? Hij zal wel genoemd zijn naar de grote Jari Litmanen. Kilometers moet ik het geluid van een speelgoedtreintje aanhoren, Jari heeft geen oog voor voetbal, maar voor treinen. De ouders betrekken hem bij het voetbal maar het geluid van het speelgoedtreintje gaat harder en harder en de discussie stokt. Ik stap de trein uit en het manneke kijkt naar de bal die ze hebben meegenomen. Het blijft bij kijken, en de verheerlijking van de voetballer Jari van weleer zal zich beperken tot de naam van het zoontje. Ik vrees dat het daar bij zal blijven. Toch maar hopen dat het geen voorbode voor morgen is.

Zuid-Holland

Wandelen buiten de binnenstad van Rotterdam – Kralingseveerpad – Struinen door De Kop van Zuid

Wandeling buiten de binnenstad van Rotterdam over het Katendrechtpad

Dit jaar kwam ik in aanraking met de prachtige gidsen van Gegarandeerd Onregelmatig die mooie gidsen uitbracht rondom grote steden: Wandelen in de binnenstad van. Hiervan liep ik verscheidene etappes in Rotterdam, in dit geval over het Kralingseveerpad waar je struint door De Kop van Zuid.

Zo midden in de wereldhavenstad loop je door de oude wijk Kralingen tussen architectonische hoogstandjes van hoogbouw. Maar ook het werken, in de haven met al zijn bedrijvigheid, overal schepen en overal actie. Dat is Rotterdam en dat komt prachtig in deze wandeling naar voren.

Utrecht

Wandelen over de Utrechtse Heuvelrug – Veenendaal West – Over de Amerongse Berg

Trage tocht over de Utrechtse Heuvelrug bij Veenendaal bij landgoed Prattenburg

In 2019 leerde ik Rob Wolfs kennen, de man achter de Trage Tochten. Ik mocht een dag met hem meewandelen en raakte steeds meer overtuigd van de schoonheid van de wandelingen die hij maakt als routemaker. De Trage Tocht Veenendaal West over de Utrechtse Heuvelrug was voor mij het hoogtepunt voor de provincie Utrecht. De wandeling in de binnenstad van Utrecht uit het boekje van Gegarandeerd Onregelmatig ‘Utrecht acht keer anders’ waren ook mooi maar de natuur over de Utrechtse Heuvelrug won het.

De wandeling biedt doorkijkjes in een prachtig oud bos met als hoogtepunt het Sterrenbos en kasteel Prattenburg. Het was heet maar door de hoogte op de Amerongse Berg was er een lekker windje die wat verkoelde. Van en naar de Amerongse Berg gaat de wandeling vanuit Veenendaal door een groen lint. Verder de gehele wandeling een statig en gevarieerd bos, genieten.

Flevoland

Pionierspad – Rondje Zeewolde – Door grootste loofbos van West-Europa

Wandeling over het Pionierspad bij Zeewolde langs de Groenewoudse Tocht

Het bleef beperkt tot maar één wandeling in Flevoland dit jaar maar het was wel een hele mooie. Het Pionierspad is vernieuwd en dit betekent een mooi ommetje bij Zeewolde door het Horsterwold. Op de voormalige bodem van de Zuiderzee loopt dit vernieuwde pad over een vernieuwde route die er echt mag zijn. Ik 2013-2014 liep ik alle etappes van het dit pad. Over eindeloze graskades en langs het IJsselmeer, langs de Bataviawerf en door het Horsterwold. Onlangs is het vernieuwde Pionierspad officieel door gedeputeerde Jop Fackeldey bij Paviljoen Het ProefLab Waterloopbos/Bezoekerscentrum in Marknesse geopend.

Het Pionierspad biedt een bijzondere combinatie van oud en nieuw: de energieke sfeer van pionieren en de sterke ondernemersgeest van bewoners weerspiegeld in het landschap en erfgoed van de prachtige provincie Flevoland. 171 km van het vernieuwde Lange-Afstand-Wandelpad voert door de Noordoostpolder en Flevopolders. Vooral in deze polders is de route vernieuwd en verbeterd. Daarom heb ik het gedeelte van het Pionierspad rond Zeewolde waar de route is gewijzigd gelopen. En de verbetering mag er zijn omdat je nu ook dwars door het Horsterwold en de Stille Kern loopt. Het is een enorm gebied met veel waterpartijen, konikpaarden en heel veel stilte en het lijkt een beetje op de Oostvaardersplassen in het klein.

Gelderland

Wandelen buiten de Binnenstad van Arnhem – Landgoederenpad – Op chique rond Arnhem

Wandeling over het Landgoederenpad van de gids Wandelen buiten de binnenstad van Arnhem uit de gids van Gegarandeerd Onregelmatig bij de Groene Bedstee

Het wandeljaar 2019 betekende een prettige kennismaking met Bart van der Mark van uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig. De gidsen die in mijn ogen uitblinken in creatieve routes met een mooie vormgeving en leuke achtergrondinformatie, waren voor mij reden om meerdere etappes uit deze gidsen te lopen. Voor mij werd Arnhem dé wandelstad van Nederland nadat ik alle wandelingen uit de gids ‘Wandelen buiten de binnenstad van Arnhem’ liep en waarvan het Landgoederenpad het hoogtepunt was.

De omgeving van Arnhem blinkt uit in schoonheid, vooral wanneer je er in de herfst wandelt. Ten eerste de landgoederen liggen in een lang lint rondom de plaats Arnhem, de een nog mooier dan de andere. Uitgestrekte bospartijen, waterpartijen, landhuizen, kapelletjes en aangelegde tuinen wisselen elkaar af. Met daarbij in dit jaargetijde de herfst wanneer de bladeren van de machtige bomen duizenden soorten geel, groen en bruin kleuren. De schakeringen zijn prachtig vooral op een dag als vandaag toen het zonlicht door de bomen heen kwam en voor een lichtenspel zorgde. Arnhem en de omgeving van Arnhem blijft een prachtig wandelgebied waar Ernemmer en bedeker van het pad, Bart van der Mark, met recht trots op mag zijn.

Noord-Brabant

Roots Natuurpad – Liempde-Oisterwijk – Dwars door De Mortelen en Kampina

Wandeling over het Roots Natuurpad van Oisterwijk op de Kampina

Als laatste mijn eigen provincie, het Bourgondische Noord-Brabant, waar ik tientallen wandelingen maakte. Wandelingen van de Brabant Vertelt-app, rond Helmond maar ook trage tochten en etappes van de Zuiderwaterlinie. Maar de wandeling over het Roots Natuurpad dwars door de Mortelen en de Kampina sprong er duidelijk uit. Uniek aan dit pad is dat het asfalt zoveel mogelijk wordt vermeden: maar liefst 70 procent van de route gaat over onverharde paden, zoals bos-, schelpen- en boerenpaden en zandweggetjes. Precies die paden die je stap vertragen zodat je nog meer kunt genieten van de natuur om je heen.

Waar kan dat nog in de provincie Noord-Brabant? Vijfentwintig kilometer wandelen in alleen maar bos, heide en onverharde wegen, het is redelijk uniek maar het gebied in de driehoek Tilburg-Den Bosch-Eindhoven leent zich ervoor. En dat allemaal in het groen. Beginpunt word niet voor niets ‘de parel in het groen’ genoemd met de beroemde vennen met namen als Putven, Rietven, Rietven, Diaconieven en Galgenven. En verder naar de Kampina met de bossen, de vennen, de purperen hei, ‘een dorpje dat past in je hand’, dat is de Kampina in volle glorie.

2020

Een nieuw wandeljaar

Beeldmerk AMBULARE - ELke stap is er een

De plannen voor 2020 liggen klaar in een jaar waarin mijn 1000e wandeling zal verschijnen op wandelblog Ambulare. Het komende wandeljaar zal ik de laatste twee etappes van het Groot Frieslandpad gaan lopen en over het Roots Natuurpad van Drenthe verder naar het noorden naar Delfzijl gaan lopen. Daarbij twee etappes van de Achelse Kluis via België naar Limburg over het Peerkepad in het spoor van Peerke Donders. Maar ook de laatste etappes van het Grenslandpad in Zeeuw-Vlaanderen. Er valt nog heel veel te wandelen in Nederland op plekjes die ik nog niet ken. Hierbij zullen de gidsen van Gegarandeerd Onregelmatig voor mij als inspiratie dienen en zullen tussendoor zeker Trage Tochten van Rob Wolfs bewandeld worden. In maart is het jaarlijks wandelweekje op Canarisch Eiland La Gomera gepland en last but not least ben ik bezig om een mooi gebied in Noord-Brabant te verkennen en misschien hier zelfs wel een route te ontwikkelen. Dus 2020, laat maar komen.

Leave a Reply

Close Menu
CHOOSE YOUR LANGUAGE